Rosnące koszty pożyczek coraz częściej stają się obciążeniem dla domowych budżetów. Niewielu kredytobiorców wie jednak, że wiele umów zawiera błędy, które można wykorzystać na swoją korzyść. Prawo przewiduje mechanizm zwany sankcją kredytu darmowego. Dzięki niemu część osób może odzyskać nadpłacone środki lub obniżyć raty. W 2025 r. ten instrument prawny zyskuje na znaczeniu, a sądy coraz częściej orzekają na korzyść konsumentów.
Ochrona kredytobiorcy w 2025 r.
Każda osoba zaciągająca kredyt konsumencki powinna wiedzieć, że jej umowa musi być przejrzysta i zgodna z przepisami. Banki są zobowiązane do przekazywania pełnych informacji o kosztach i warunkach spłaty. W razie naruszeń sprawą może zająć się Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Zasady wynikają nie tylko z ustawy o kredycie konsumenckim, lecz także z przepisów kodeksu cywilnego. Ich celem jest zapewnienie, by klient nie ponosił skutków nieuczciwych praktyk finansowych.
Sądy coraz częściej przyznają rację kredytobiorcom – kolejny nakaz zapłaty w sprawie sankcji kredytu darmowego
W warszawskim Sądzie Rejonowym zapadło kolejne korzystne rozstrzygnięcie dla konsumenta. W sprawie II Nc 1886/25 referendarz sądowy Paweł Łoboda wydał nakaz zapłaty przeciwko BNP Paribas Bank Polska S.A., uznając w całości żądanie klienta reprezentowanego przez r.pr. Miłosza Filipa. Sprawa dotyczyła kredytu gotówkowego z 2017 roku. Kredytobiorca złożył do banku oświadczenie o zastosowaniu sankcji kredytu darmowego, korzystając z uprawnienia wynikającego z art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Przepis ten pozwala konsumentowi spłacić wyłącznie pożyczony kapitał bez odsetek i opłat, jeśli bank nie przestrzega ustawowych obowiązków informacyjnych i zasad konstrukcji umowy.
W toku postępowania ustalono, że bank naruszył kilka przepisów ustawy o kredycie konsumenckim. Po pierwsze – niewłaściwie określił całkowitą kwotę kredytu, wliczając do niej składkę ubezpieczeniową, co jest sprzeczne z art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy. W efekcie kwota rzeczywiście wypłacona klientowi była niższa niż ta wskazana w umowie. Po drugie – BNP Paribas zastosował błędny sposób obliczenia rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO), uwzględniając odsetki od skredytowanych kosztów. Taki sposób wyliczania kosztu kredytu został już wcześniej uznany przez sądy za naruszający prawo, m.in. w orzeczeniach sądów w Łodzi i Sieradzu.
Nakaz zapłaty wydany przez warszawski sąd potwierdza rosnącą skuteczność powoływania się przez konsumentów na sankcję kredytu darmowego. Orzeczenie pokazuje, że sądy coraz uważniej przyglądają się błędom w umowach kredytów złotowych i dostrzegają nieprawidłowości, które dotychczas częściej kojarzono z kredytami walutowymi. Dla kredytobiorców oznacza to realną możliwość odzyskania nadpłaconych środków i skutecznego egzekwowania swoich praw wobec instytucji finansowych.
Na czym polega sankcja kredytu darmowego?
Sankcja kredytu darmowego (SKD) została opisana w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Daje ona możliwość unieważnienia kosztów kredytu, jeśli umowa zawiera błędy lub niezgodne z prawem zapisy. W praktyce oznacza to, że kredytobiorca zwraca tylko pożyczony kapitał – bez odsetek, prowizji i innych opłat. SKD dotyczy umów podpisanych po 18 grudnia 2011 r., których wartość nie przekracza 255 550 zł. Stosuje się ją wyłącznie do kredytów gotówkowych na cele prywatne, niezwiązane z działalnością gospodarczą i niezabezpieczonych hipoteką.
Co zyskuje kredytobiorca?
Zastosowanie sankcji może znacząco poprawić sytuację finansową klienta. Bank musi zwrócić pobrane wcześniej koszty – odsetki, prowizje czy opłaty administracyjne. W niektórych przypadkach spada też łączna kwota zadłużenia, gdy błędnie doliczono dodatkowe należności. Dla wielu osób to realna ulga, a także narzędzie, które wymusza na instytucjach finansowych większą rzetelność i przejrzystość.
Jak rozpocząć procedurę?
Pierwszym krokiem jest dokładne przeanalizowanie swojej umowy. Warto zebrać wszystkie dokumenty – umowę, aneksy, tabele opłat i regulaminy. Jeśli znajdziesz nieprawidłowe zapisy, możesz złożyć oświadczenie o zastosowaniu sankcji kredytu darmowego i zażądać zwrotu kosztów. W przypadku odmowy banku sprawę można skierować do sądu. Coraz więcej orzeczeń potwierdza, że sądy przyznają rację kredytobiorcom.
Sprawdź bezpłatnie, czy możesz odzyskać pieniądze
Kredytobiorcy mogą skorzystać z darmowego narzędzia online – kalkulatora SKD. Wystarczy wpisać podstawowe dane:
- nazwę banku,
- kwotę kredytu,
- datę zawarcia umowy,
- oprocentowanie.
System automatycznie obliczy szacowaną wartość zwrotu, możliwą nową ratę i kwotę odsetek, których nie trzeba będzie spłacać. Wynik pokazuje, czy warto podjąć dalsze kroki i złożyć oświadczenie o zastosowaniu sankcji. Narzędzie jest bezpłatne i nie wymaga rejestracji.
Kiedy sankcja może się nie opłacać?
Nie w każdej sytuacji SKD przynosi duży zwrot. Osoby, które zaciągnęły kredyt niedawno, mogły jeszcze nie spłacić znacznych kosztów, więc odzyskane kwoty będą niewielkie. W takich przypadkach lepiej poczekać, aż suma wpłat wzrośnie. Zanim podejmiesz decyzję, porównaj możliwy zwrot z rzeczywistymi kosztami kredytu i oceń, czy gra jest warta świeczki.
Czy konsolidacja kredytów to dobre rozwiązanie?
Wiele osób, zamiast analizować umowy, decyduje się na konsolidację. Łączenie kilku kredytów w jeden może wydawać się prostym sposobem na obniżenie rat, lecz często prowadzi do utraty prawa do zastosowania sankcji. Po podpisaniu nowej umowy wcześniejsze zobowiązania zostają spłacone, a kredytobiorca traci możliwość dochodzenia roszczeń wobec poprzednich banków. Dodatkowo wydłużony okres spłaty i nowe prowizje zwiększają całkowity koszt kredytu.
Dlatego przed podjęciem decyzji warto sprawdzić, czy istnieje szansa na odzyskanie środków z dotychczasowych umów, zamiast zaciągać nowe zobowiązanie.
Wnioski dla kredytobiorców
Znajomość zasad sankcji kredytu darmowego może przynieść wymierne efekty. Wystarczy dokładnie przeanalizować dokumenty i sprawdzić, czy bank nie naruszył przepisów. To często prostsze i bardziej opłacalne niż konsolidacja czy refinansowanie. W 2025 r. coraz więcej spraw kończy się korzystnymi decyzjami sądów, dlatego warto wykorzystać dostępne środki ochrony. Świadomy konsument ma realny wpływ na swoje finanse – wystarczy, że zna swoje prawa i potrafi z nich skorzystać.