Reklamy kredytów konsumenckich nie mogą już sugerować, że pożyczka poprawi domowe finanse lub zastąpi oszczędności. Niedozwolone jest też pomniejszanie roli danych z BIK. Banki i pośrednicy nie mogą obiecywać błyskawicznej decyzji kredytowej.
W reklamach znikną hasła takie jak „bez BIK” czy „łatwa gotówka”. Nie będzie można promować kredytów jako szybkich i prostych. Zakazane jest też oferowanie rabatów powiązanych z pożyczką oraz karencji dłuższej niż trzy miesiące.
Nowy kształt ustawy — odrzucenie nowelizacji, powstaje nowa regulacja
Ze względu na wymogi dyrektyw 2023/2225 i 2023/2673, UOKiK porzuca planowane zmiany w starej ustawie. Zamiast tego tworzy nowy, jednolity akt prawny pod tym samym tytułem – ustawy o kredycie konsumenckim.
Obowiązujące wyłączenia pozostają bez zmian — pożyczki pracownicze, kredyty inwestycyjne, pożyczki lombardowe czy hipoteka odwrócona nie będą objęte nowymi przepisami. Regulacje dla SKOK-ów i kredytów bankowych także się nie zmienią. Nowością jest objęcie regulacjami umów leasingu i najmu, jeśli przewidują możliwość lub obowiązek zakupu przedmiotu umowy.
Likwidacja limitu kwotowego i zakres przepisów
Projekt znosi dotychczasowy limit 75 tys. euro, który ograniczał stosowanie ustawy. Wyjątek stanowią kredyty zabezpieczone hipoteką. Przepisy będą obejmować cały rynek kredytów konsumenckich, co ma uspójnić regulacje. Zasady przyznawania podzielono na trzy akty – ustawy o kredycie konsumenckim, o kredycie hipotecznym i o odwróconym kredycie hipotecznym.
Nowe wymogi dotyczące informacji i sankcji
Informacje przedumowne mają być krótsze i bardziej czytelne — najważniejsze dane znajdą się na początku formularza, na maksymalnie dwóch stronach. To ma zwiększyć szanse, że klient je przeczyta. Zmienia się też system kar za błędy informacyjne. Dotychczas każde naruszenie skutkowało „darmowym kredytem” – spłatą tylko kapitału. Teraz wprowadzono trzy poziomy sankcji, zależne od powagi uchybienia.
Najostrzejsza kara to brak obowiązku zwrotu kapitału i kosztów, gdy umowa zawarta jest bez zgody klienta. Przy mniejszych błędach kredytodawca odzyska kapitał, ale bez odsetek lub z ograniczonymi kosztami. Po raz pierwszy sankcje obejmą brak rzetelnej oceny zdolności kredytowej, co może zaostrzyć wymagania wobec klientów.
Pośrednicy pod nadzorem KNF
Projekt przewiduje objęcie pośredników kredytowych kontrolą Komisji Nadzoru Finansowego. KNF będzie mogła wydawać zalecenia w przypadku naruszeń, a brak reakcji na nie może skutkować sankcjami. Odpowiedzialna za uchybienia osoba może otrzymać katę do trzykrotności pensji, a firmie grozi grzywna do pół miliona złotych.
Ta nowa ustawa ma uporządkować rynek kredytów konsumenckich, zwiększyć ochronę klientów i wprowadzić bardziej przejrzyste zasady reklam i informacji. Jednak jej wdrożenie może też wpłynąć na dostępność finansowania, zwłaszcza dla osób o niższej zdolności kredytowej.